Bakteria Legionella pneumophilla (często określą się ją błędnie jako Legionella pneumophobilla) stanowi bakterię powszechnie występującą w naturalnym środowisku człowieka. Cechują ją – przy sprzyjających warunkach, zdolność do bardzo szybkiego rozmnażania i tworzenia kolonii. Tym co wyróżnia bakterie Legionelli jest także doskonała zdolność do przetrwania, przez co ich usuwanie ze środowiska jest bardzo trudne. Wynika to z faktu, iż Legionella pneumophilla posiada umiejętność przenikania do organizmów jednokomórkowych. Najczęstszą oraz bezpośrednią przyczyną zakażenia się bakteriami Legionella jest wdychanie aerozolu powietrzno-wodnego bądź powietrzno-pyłowego. Choroby układy oddechowego (legionelloza) powstałe na skutek działania bakterii, jaką jest Legionella, to niezwykle trudny do pokonania oraz bardzo często występujący problem higieniczno-infekcyjny.
Legionella pneumophila występować może niemal w każdego rodzaju systemie ciepłej wody:
- dedykowanej do użytkowania publicznego, np. w szpitalach, hotelach, zakładach pracy, hotelach czy na pływalniach,
- w pomieszczeniach prywatnych, m.in. pod prysznicem, w jacuzzi,
- w obiektach klimatyzowanych oraz w obiegach wody chłodzącej.
Mówiąc o czynnikach sprzyjających rozwojowi pałeczek bakterii Legionella pneumophila, warto zwrócić uwagę na takie aspekty jak:
- temperatura wody z zakresu od około 300C do 48 0C stanowi idealne środowisko dla rozwoju bakterii Legionella sp. (jeszcze w temperaturze przekraczającej 50 0 C następuje proces podziału pałeczek Legionella pneumophila);
- tolerowany przez bakterie Legionella zakres pH wynosi 5,5-9,2, natomiast odczyn pH w zakresu 6,8-7,0 jest optymalny;
- miejscami szczególnie narażonymi na rozwój kolonii Legionella pneumophila są tzw. martwe odcinki (w których woda jest w stanie zastoju) oraz miejsca, w których tworzą się osady (bakterie z rodzaju Legionella rozwijają się głównie w osadach i tzw. biofilmie- złożonej grupy mikroorganizmów tworzącej się na powierzchniach ciał stałych). Również powierzchnie tracące swoją gładkość na skutek korozji, stają się bardziej atrakcyjne dla rozwijającej się struktury.
Przykładem miejsc, z których usuwana jest najczęściej Legionella to:
- myjnie,
- prysznice,
- jacuzzi,
- klimatyzacja,
- wieże chłodnicze,
- fontanny,
- krany,
- nawilżacze
- inne urządzenia i systemy transportujące wodę o temperaturze powyżej 20 °C i wydzielające parę wodną podczas użytkowania lub w czasie konserwacji.
Dlatego – aby zwalczanie Legionelli nie było rzeczą konieczną – zaleca się projektowanie instalacji wodno-kanalizacyjnych i klimatycznych tak, aby temperatura zimnej wody nie przekraczała 20 °C, a woda gorąca miała więcej niż 55 °C. Do tego znaczenie ma też izolacja rur z zimną i ciepłą wodą, aby zimna nie podgrzewała się i tym samym nie stwarzała dogodnego dla Legionelli środowiska życia. Usuwanie Legionelli to zabieg konieczny, aby uniknąć legionellozy – legionellozowego zapalenia płuc. To ciężka choroba (gorączka, kaszel, niewydolność oddechowa), która szybko wykryta jest możliwa do wyleczenia.
